W dniu 1 października 2023 r. wszedł w życie okres przejściowy stosowania Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), co wiąże się z nowymi obowiązkami sprawozdawczymi dla importerów towarów w całej Unii Europejskiej. Co to oznacza dla przedsiębiorców?

Czym jest CBAM?

CBAM to nowy mechanizm ustalania opłat dla towarów importowanych. Dotyczy on w szczególności tych dóbr, które cechują się wysoką emisją dwutlenku węgla. Wprowadzenie takich towarów na rynek UE będzie wymagać zakupu certyfikatów emisji oraz przedstawienia dodatkowej deklaracji.

Okres przejściowy od października 2023 r.

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. okres przejściowy dla CBAM potrwa do dnia 31 grudnia 2025 r.. W tym czasie przedsiębiorcy, zwłaszcza ci dokonujący importu takich towarów jak cement, żelazo, stal, aluminium, nawozy sztuczne, wodór i energia elektryczna, będą zobowiązani do składania kwartalnych deklaracji CBAM.

Co oznacza nowy system deklaracji CBAM?

Pierwsza deklaracja CBAM będzie musiała zostać złożona za IV kwartał 2023 r. do końca stycznia 2024 r. Dokumenty te będą zgłaszane przez elektroniczny portal CBAM, który obecnie nie jest jeszcze dostępny. W deklaracjach importerzy będą zobowiązani do podania wielu szczegółowych informacji, takich jak kraj pochodzenia towarów, miejsce produkcji, stosowane ścieżki produkcyjne i wiele innych.

Deklaracje CBAM mogą być składane tylko przez importerów dokonujących zgłoszenia celnego lub przez pośrednich przedstawicieli celnych, jeśli importerem jest osoba nieposiadająca siedziby na terenie UE lub importer zawarł stosowną umowę z przedstawicielem pośrednim.

Kontrole i kary administracyjne

Zgodnie z projektem Komisji Europejskiej krajowe organy administracji mają kontrolować deklaracje CBAM i przedsiębiorców zobowiązanych do ich składania. W przypadku nieprawidłowości lub braku raportowania przedsiębiorcy mogą być ukarani karą pieniężną, która może sięgać nawet do 50 000 zł.

Nowe przepisy przewidują również możliwość kontroli deklaracji CBAM oraz samych przedsiębiorców. Kary za brak raportowania wynosić będą od 10 euro do 50 euro za tonę emisji, a ich wysokość będzie waloryzowana o wskaźnik inflacji.