Pandemia covid-19 wymusiła wiele zmian w życiu społecznym i ekonomicznym. Konieczność utrzymywania dystansu społecznego przyczyniła się do popularyzacji pracy zdalnej. Rozwiązanie to było dotychczas regulowane w Kodeksie pracy, jednakże normy nie były kompleksowe. W 2023 roku doszło do zmian w tym zakresie.
Kontrola zdalnego pracownika
Dotychczas pracodawca nie miał możliwości do tego, aby kontrolować pracownika, który wykonuje swoje obowiązki z domu. Teraz doszło do zmian w tym zakresie. Pracodawca może bowiem wykonać kontrolę trzeźwości osoby pracującej w domu, jednakże tylko w uzasadnionych przypadkach. O jakie sytuacje chodzi? Otóż są to przypadki, gdy kontrola jest niezbędna do zapewnienia ochrony życia i zdrowia zatrudnionych, osób postronnych lub do zabezpieczenia mienia. Ustawodawca nałożył jednak poważne ograniczenie, albowiem badanie nie może zostać przeprowadzone przy użyciu metod laboratoryjnych. Rozwiązaniem jest więc alkomat znajdujący się na wyposażeniu danego pracodawcy, którym pracownik musiałby wykonać badanie samodzielnie.
Niezbędne narzędzia pracy
Do wykonywania każdej pracy niezbędne są odpowiednie narzędzia. Nie inaczej jest w przypadku obowiązków wykonywanych zdalnie. Dotychczas większość osób pracujących z domu korzystała ze swojego sprzętu. Po zmianach w Kodeksie pracy pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi odpowiedni sprzęt, a ponadto wykonać jego montaż na swój koszt. W praktyce najczęściej będzie to komputer wraz z dodatkowym wyposażeniem, na przykład słuchawkami i myszą. Jeżeli natomiast okazałoby się, że dany pracodawca nie jest w stanie zapewnić odpowiedniego sprzętu, pracownikowi przysługuje ryczałt za korzystanie ze swoich urządzeń.
Opłaty za energię i Internet
Praca z domu wiąże się ze zwiększonymi wydatkami na energię elektryczną oraz dostęp do Internetu. Trudno jednak ustalić dokładną kwotę związaną z tymi kosztami, albowiem niezbędny byłby specjalny licznik zużycia prądu. Wobec tego poszczególni pracodawcy muszą w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyznaczyć kwoty ryczałtu, jakie będą przysługiwały pracownikom wykonującym swoje obowiązki zdalnie.
Wniosek o wykonywanie pracy zdalnej
Każdy pracownik, który chciałby pracować w domowym zaciszu, musi złożyć odpowiedni wniosek do swojego pracodawcy. Należy zwrócić uwagę, iż nie istnieje żaden wzór tego rodzaju dokumentu, aczkolwiek powinien on zostać złożony na piśmie. Niemniej jednak wniosek powinien zawierać takie informacje jak miejscowość i datę sporządzenia, dane personalne pracownika (imię, nazwisko, adres), dane pracodawcy (nazwa zakładu pracy i adres), oznaczenie pisma (na przykład Wniosek o zgodę na wykonywanie pracy zdalnej), krótkie uzasadnienie stanowiska oraz własnoręczny podpis.
Należy mieć jednak świadomość, że o tym, w jaki sposób zostanie rozpatrzony wniosek, zawsze decyduje pracodawca. Wiele zależy od sytuacji w danym zakładzie pracy. Co ciekawe, gdyby to pracodawca chciał skierować pracownika do pracy zdalnej, wówczas również musiałby przygotować analogiczny wniosek. Jego pozytywne bądź negatywne rozpatrzenie zależałoby jednak od pracownika. Wyjątkiem jest tutaj sytuacja, w której przejście na pracę zdalną jest wynikiem polecenia służbowego. Jest to możliwe na przykład w razie zagrożenia epidemicznego, stanu klęski żywiołowej, czy też działania siły wyższej.
Praca zdalna stanowi poważne ułatwienie dla części pracowników, szczególnie dla matek karmiących piersią czy osób niepełnosprawnych. To także zwiększenie bezpieczeństwa w razie epidemii. Z całą pewnością zmiany w tym zakresie należy ocenić pozytywnie, aczkolwiek dopiero praktyka pokaże, na ile nowe przepisy Kodeksu pracy będą skuteczne.