W ostatnich miesiącach coraz bardziej odczuwalne jest spowolnienie gospodarcze. Jest ono wynikiem wysokiej inflacji, która z kolei jest przede wszystkim konsekwencją takich wydarzeń jak pandemia koronawirusa oraz rosyjska agresja na Ukrainę. Z tego względu wielu przedsiębiorców musi mierzyć się z nieuczciwą konkurencją. Czy można się przed nią skutecznie bronić?
Na czym polega nieuczciwa konkurencja?
Zgodnie z obowiązującymi normami pod pojęciem nieuczciwej konkurencji należy rozumieć działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).
Sprawca czynu nieuczciwej konkurencji musi działać bezprawnie, czyli w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Ponadto jego działanie musi stanowić zagrożenie dla interesu innego przedsiębiorcy lub klienta. W praktyce problematyczne bywa pojęcie „dobrych obyczajów”. Mianowicie ustawodawca nigdzie go nie zdefiniował, pozostawiając jego interpretację sądom. Te muszą indywidualnie ocenić każdą sprawę, aby orzec do jakiej formy naruszeń doszło.
W ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wymienione zostały przykładowe czyny nieuczciwej konkurencji (art. 3 ust. 2). Otóż są nimi: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym oraz nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczane towary lub wykonane usługi.
Konkurencja o charakterze pasożytniczym
Konkurencja pasożytnicza jest jednym z najczęściej spotykanych typów nieuczciwej konkurencji. Jako przykłady można wskazać tutaj wprowadzenie na rynek produktu, którego nazwa i wygląd łudząco przypominają produkty będący już na rynku, czy też oferowanie produktu w bardzo podobnej szacie graficznej lub kolorystyce jak produkt już sprzedawany.
W wielu przypadkach konkurencji pasożytniczej dochodzi do naruszenia przepisów dotyczących własności intelektualnej. Jeżeli jednak ochrona przewidziana w tym zakresie okazuje się nieskuteczna, nic nie stoi na przeszkodzie, aby skorzystać z innych instrumentów.
Jak bronić się przed nieuczciwą konkurencją?
Przedsiębiorca, który został poszkodowany w wyniku czynu nieuczciwej konkurencji, może bronić swoich interesów na różne sposoby. Przede wszystkim, jeżeli skutkiem naruszenia jest szkoda majątkowa, wówczas możliwe jest wytoczenie powództwa o odszkodowanie. Możliwe jest także żądanie zaprzestania niewłaściwego postępowania i naprawienia niekorzystnych dla działalności poszkodowanego skutków. Co ciekawe, w wielu przypadkach już samo zamieszczenie przeprosin w prasie bądź w Internecie może naprawić wizerunek poszkodowanego.
Warto zwrócić uwagę na możliwość złożenia wniosku o zabezpieczenie roszczenia jeszcze przed wniesieniem pozwu. Najczęściej polega ono na zakazaniu dalszego naruszania praw poszkodowanego do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie.
Konkurencja pomiędzy przedsiębiorcami jest zjawiskiem normalnym w gospodarce wolnorynkowej. Pozwala ona nie tylko obniżać ceny towarów i usług, ale i podnosić ich jakość. Problemem jest jednak nieuczciwa konkurencja. Na szczęście ustawodawca przewidział instrumenty, z których można skorzystać, będąc jej ofiarą.