Konkubinat w świetle prawa – co warto wiedzieć?
Blog

Skontaktuj się z nami

12-04-2023
Photo representing the subject of the blog

Najpopularniejsze posty

Zapisz się do Newslettera

Wyślij

Coraz więcej młodych ludzi w Polsce rezygnuje z małżeństwa na rzecz konkubinatu. Ich zdaniem nieformalny związek daje zdecydowanie większe poczucie wolności, a poza tym rodzi mniej problemów w razie ewentualnego rozstania. Czy rzeczywiście tak jest?


Kim jest konkubinat?


Konkubinat to nic innego jak związek partnerski dwojga ludzi pozostających we wspólnym pożyciu, którzy nie zawarli małżeństwa. Tego typu relacje nie podlegają w Polsce rejestracji, co rodzi wiele problemów natury prawnej niż w przypadku związku małżeńskiego. Jest kilka sytuacji problematycznych dla ludzi propagujących taki związek partnerski, szczególnie gdy takie osoby są na przykład osobami wychowującymi dziecko.


Należy zwrócić uwagę, że konkubinat to nie tylko więź uczuciowa, ale i ekonomiczna. Przede wszystkim chodzi tutaj o kwestię dziedziczenia oraz podziału zgromadzonego wspólnie majątku w razie rozstania. To jednak nie wszystko, ponieważ wiele z pozoru prostych formalności może sprawiać problemy. Konieczne jest na przykład uzyskanie odpowiedniego pełnomocnictwa do odbierania przesyłek poleconych na poczcie bądź do wglądu do dokumentacji medycznej. Co więcej, konkubenci nie mają nawet prawa do wspólnego rozliczania podatków.

Prawa konkubenta w razie śmierci partnera


Sytuacja prawna konkubenta po śmierci partnera staje się mocno skomplikowana. Z prawnego punktu widzenia były to bowiem dwie obce osoby. Skoro nie zawarły one małżeństwa, nie mogą dziedziczyć w sposób przewidziany w Kodeksie cywilnym. Rozwiązaniem jest więc spisanie testamentu. Należy jednak pamiętać, że w takim przypadku nie da się uniknąć podatku od spadku.


Jeżeli mieszkanie stanowiło współwłasność konkubentów, po śmierci jednego z nich do spadku wejdzie wyłącznie przypadający mu udział. Jego wysokość uzależniona jest od zapisów w umowie sprzedaży nieruchomości, na mocy której została ustanowiona współwłasność. Gdyby jednak mieszkanie było wynajmowane, wówczas po śmierci jednego z partnerów drugi mógłby w nim mieszkać jeszcze przez 3 miesiące.


Jak zabezpieczyć swoje interesy, żyjąc w konkubinacie?


Istnieją pewne sposoby na zabezpieczenie interesów osób, które żyją w nieformalnym związku. Oto niektóre z nich:


rozszerzenie prawa własności nieruchomości w taki sposób, aby stanowiła ona współwłasność konkubentów;


prowadzenie odrębnych rachunków bankowych, aby każdy z konkubentów mógł w dowolnym momencie swobodnie dysponować zgromadzonymi przez siebie środkami;


uregulowanie w drodze umowy statusu nabywanych wspólnie przedmiotów, natomiast jeżeli chodzi o przedmioty przeznaczone do użytku osobistego, warto gromadzić faktury dokumentujące ich zakup, które mogą okazać się bardzo przydatne w razie rozstania;


sporządzenie testamentu – najlepiej w formie aktu notarialnego – który pozwoli swobodnie rozdysponować majątek na wypadek śmierci jednego z konkubentów;

wykupienie polisy na życie, która umożliwi uzyskanie dodatkowych środków w razie śmierci ubezpieczonego.


Oczywiście podjęcie odpowiednich kroków należy poprzedzić dokładną analizą sytuacji. Nie wszystkie ze wskazanych powyżej możliwości znajdą zastosowanie w każdym przypadku.


Polskie prawo rodzinne nie reguluje instytucji konkubinatu. Szczątkowe regulacje na ten temat można znaleźć w prawie mieszkaniowym. Z tego względu osoby, które podjęły decyzję o życiu w nieformalnym związku, powinny zadbać o zabezpieczenie swoich interesów, przede wszystkim tych o charakterze majątkowym.