Osoba, która jest zobowiązana do łożenia alimentów na rzecz innej osoby, w sposób uporczywy uchyla się od tego obowiązku, przez co osoba uprawniona narażona zostaje na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, popełnia przestępstwo zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Przestępstwo niealimentacji, zostało uregulowane w art. 209 Kodeksu Karnego, polega ono na niespełnianiu obowiązku alimentacyjnego, czyli nie płaceniu alimentów. Samo niepłacenie alimentów nie podlega jeszcze sankcją karnym. Aby mogła być mowa o wypełnieniu przesłanek zawartych w art. 209 KK osoba zobowiązana musi swoim zachowaniem wypełnić przesłanki wskazane w przepisie, są to: uchylanie się od niepłacenia alimentów, w sposób uporczywy, narażając osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Uchylanie się polega na niewypełnieniu ciążącego na sprawcy obowiązku, który jest ogólnie możliwy do wykonania. Sprawca czyni to z powodu negatywnego nastawienia psychicznego, czyli nie chce wypełnić tego obowiązku lub lekceważy go. Uporczywość definiowana jest natomiast jako negatywne nastawienie psychiczne, wyrażające się w nieustępliwości co do zmiany decyzji o niewykonaniu obowiązku oraz trwaniu w nie realizacji obowiązku alimentacyjnego przez pewien czas, jak wskazał Sąd Najwyższy co najmniej przez 3 miesiące lub płaceniu rat alimentacyjnych nieregularnie albo w kwotach znacznie niższych od należnych. Niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych polega nie niemożliwości poniesienia kosztów m.in. wyżywienia, mieszkania, odzieży, leczenia. Zgodnie z przepisami kodeksu karnego przestępstwo niealimentacji ścigane jest na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego. Oznacza to, że aby osoba, która uchyla się od płacenia alimentów poniosła konsekwencję swoich działań , osoba pokrzywdzona musi złożyć odpowiedni wniosek, aby postępowanie w tej sprawie zostało wszczęte. Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, w takim wypadku ściganie odbywa się z urzędu. Przestępstwo niealimentacji nie odnosi się tylko i wyłącznie do obowiązku alimentacyjnego, lecz również do innych świadczeń do których sprawca był zobowiązany, np. renty.