Odrzucenie spadku w imieniu noworodka
Blog

Skontaktuj się z nami

20-04-2022
Photo representing the subject of the blog

Najpopularniejsze posty

Zapisz się do Newslettera

Wyślij

Zasady odrzucenia spadku 


W świetle polskiego prawa spadkobiercą może być również dziecko, a nawet noworodek. Tego typu osoba nie ma jednak zdolności do czynności prawnych, stąd nie może ona samodzielnie zdecydować o tym, czy spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. Podjęcie takiej decyzji jest zatem zadaniem rodziców albo opiekunów prawnych. W tym artykule zostanie omówiony problem odrzucenia spadku w imieniu noworodka. Jak sporządzić wniosek o odrzucenie spadku?


Czym jest odrzucenie spadku?

Oświadczenie o odrzuceniu spadku 


Spadek nie zawsze wiąże się wyłącznie z korzyściami. Czasami bowiem w jego skład wchodzą również długi, przez co przyjęcie go mogłoby być nieopłacalne z ekonomicznego punktu widzenia. W takim przypadku istnieje możliwość odrzucenia spadku, potrzebne jest jednak do tego złożenie odpowiedniego oświadczenia woli. Żeby móc je złożyć, wymagana jest z kolei pełna zdolność do czynności prawnych, którą mają wyłącznie osoby pełnoletnie.


Jakie są skutki odrzucenia spadku?

Otóż spadkobierca, który odrzucił spadek, jest traktowany z punktu widzenia prawa jako osoba, która nie dożyła jego otwarcia, czyli śmierci spadkodawcy. W takim przypadku w miejsce takiej osoby do dziedziczenia powołane są jego dzieci.


Co, jeśli spadkobierca jest małoletni?

Jak już zostało powiedziane, do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie odrzucenia spadku, uprawniona jest wyłącznie osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Z tego względu małoletni muszą w takim przypadku działać poprzez swoich przedstawicieli ustawowych – rodziców albo opiekunów prawnych. To jednak nie wszystko, ponieważ skuteczność złożonego oświadczenia woli uzależniona jest od decyzji sądu opiekuńczego.


Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego składa się z trzech etapów. Są nimi:


  • ustalenie, czy dziecko faktycznie jest spadkobiercą; gdyby wcześniej doszło do odrzucenia spadku przez jednego z rodziców, wówczas dziecko dziedziczy po spadkodawcy w pierwszej kolejności;
  • przeprowadzenie postępowania spadkowego dotyczącego wyrażenia zgody sądu opiekuńczego na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka;
  • po uzyskaniu zgody sądu złożenie oświadczenia woli w imieniu małoletniego.

Jak zatem widać, ogólna procedura nie jest tak prosta, jak mogłoby się to wydawać na pierwszy rzut oka. Konieczne jest bowiem przejście przez postępowanie sądowe.


Jak wygląda postępowanie przed sądem?


Do rozpoczęcia postępowania sądowego konieczne jest przygotowanie odpowiedniego wniosku. Powinien on zostać sporządzony na piśmie, a następnie złożony w sądzie rejonowym (wydział rodzinny i nieletnich), który jest właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Z tego rodzaju żądaniem może wystąpić każdy z rodziców albo opiekunów prawnych małoletniego.


Wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka powinien spełniać wszystkie wymogi przewidziane prawem dla tego rodzaju pism. Oznacza to, że muszą znaleźć się w nim następujące elementy: miejscowość i data sporządzenia, oznaczenie stron postępowania (rodziców albo opiekunów prawnych) i dziecka, w imieniu którego działa jeden z nich, wskazanie sądu opiekuńczego, oznaczenie sądu, do którego kierowany jest wniosek, zwięzłe przedstawienie żądania wraz z uzasadnieniem, podpis wnioskodawcy oraz wymienienie załączników (mogą to być akt zgonu spadkodawcy, akt notarialny z oświadczeniem woli rodzica odrzucającego spadek, dzięki któremu możliwe jest wykazanie, że małoletni jest spadkobiercą, a także akt urodzenia małoletniego). Co ważne, tego rodzaju wniosek podlega opłacie sądowej w wysokości 100 złotych.


Rodzic albo opiekun prawny, który został do tego upoważniony przez sąd, po uzyskaniu prawomocnego postanowienia dotyczącego wyrażenia zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka, powinien niezwłocznie złożyć oświadczenie woli w tym przedmiocie. Może to zrobić zarówno w sądzie, jak i przed notariuszem.


Jaki jest termin na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego?


Zgodnie z prawem złożenie wniosku o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka jest możliwe w terminie 6 miesięcy, licząc od dnia otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy. Natomiast, gdyby rodzic sam dokonał zrzeczenia się spadku, wówczas 6-miesięczny termin rozpoczynałby swój bieg w dniu, w którym zostało złożone takie oświadczenie. Co będzie, jeśli sąd opiekuńczy nie wyda rozstrzygnięcia w ciągu 6 miesięcy? Otóż w tym miejscu warto zwrócić uwagę na stanowisko Sądu Najwyższego, który stwierdził, że termin do odrzucenia spadku w imieniu małoletniego ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania przed sądem opiekuńczym w przedmiocie wyrażenia zgody na odrzucenie spadku (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2013 r., I CSK 329/13, OSNC 2014/9/93).

Po tym, jak postanowienie zostanie wydane, przedstawiciele ustawowi małoletniego mają następne 6 miesięcy na złożenie oświadczenia woli w imieniu dziecka.


Bywają sytuacje, w których ktoś nie chce albo nie może przyjąć spadku, z różnych powodów. Może tak się zdarzyć również w przypadku małoletnich dzieci, a nawet noworodków. Wówczas jednak do odrzucenia spadku konieczne jest złożenie przez przedstawiciela ustawowego oświadczenia woli w tym przedmiocie. Zanim to nastąpi, konieczne jest uzyskanie postanowienia sądu opiekuńczego wyrażającego zgodę na podjęcie takiej czynności.