Członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej (w tym również spółek w organizacji) odpowiadają za zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Chodzi tutaj przede wszystkim o zaległe składki. W jaki sposób wygląda ta odpowiedzialność?
Podstawa odpowiedzialności członków zarządu wobec ZUS
Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych do odpowiedzialności członków zarządu spółki stosuje się odpowiednio rozwiązanie przyjęte w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że zasadniczo odpowiadają oni całym swoim majątkiem za zaległości wobec ZUS. Chodzi tutaj o składki na ubezpieczenie społeczne, na Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne.
Kiedy członek zarządu odpowiada za zaległości w ZUS?
Należy zaznaczyć, iż według obecnie obowiązujących przepisów członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność subsydiarną oraz solidarną. Subsydiarność ta polega na tym, iż osoby pełniące tę funkcję mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności dopiero po tym, jak okaże się, że egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna.
To jednak nie wszystko. Warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności danego członka zarządu jest również pełnienie przez niego funkcji w momencie powstania zaległości. Dopiero gdy te dwie przesłanki zostaną spełnione, wówczas ZUS może domagać się zaspokojenia.
Rezygnacja z funkcji członka zarządu a odpowiedzialność wobec ZUS
Warto podkreślić, iż w razie odwołania z funkcji członka zarządu, rezygnacji z jej pełnienia albo w razie wygaśnięcia mandatu nie oznacza, że dana osoba nie ponosi odpowiedzialności za zaległości w ZUS. Jeżeli bowiem zaległości powstały w czasie pełnienia funkcji członka zarządu przez daną osobę, wówczas ZUS jak najbardziej ma prawo domagać się od niej zwrotu należności.
Czy można uwolnić się od odpowiedzialności?
W ustawie Ordynacji podatkowej przewidziano jednak kilka sytuacji, które pozwalają uwolnić się od odpowiedzialności. Mianowicie chodzi tutaj o:
- złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki w terminie;
- zatwierdzenie układu w postępowaniu w tym przedmiocie;
- wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości składkowych w znacznej części;
- udowodnienie, iż do niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki w terminie doszło bez winy danego członka zarządu.
Jeżeli zatem w danym stanie faktycznym zachodzi jedna z wymienionych powyżej okoliczności, wówczas członek zarządu spółki może uwolnić się od odpowiedzialności wobec ZUS.
Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z szeroko pojętym ryzykiem. Wystarczy bowiem podjąć decyzję, która jest negatywna dla spółki, aby straciła ona płynność finansową. W takim przypadku ZUS może domagać się zaległych składek nie tylko od spółki, ale i od członków jej zarządu. Warto wiedzieć, że w niektórych sytuacjach można uwolnić się od odpowiedzialności za tego rodzaju zobowiązania.