Nowa sankcja w podatku VAT | Prawo i podatki 2022
Blog

Skontaktuj się z nami

27-12-2021
Photo representing the subject of the blog

Najpopularniejsze posty

Zapisz się do Newslettera

Wyślij

NOWA SANKCJA W PODATKU VAT



Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszły w życie przepisy wprowadzające do ustawy o podatku od towarów i usług nowy rodzaj sankcji w postaci ustalania dodatkowego zobowiązania podatkowego, czyli tzw. „sankcji VAT”. Regulacja ta od samego początku wzbudzała liczne kontrowersje oraz niepokój przedsiębiorców, albowiem przepis mający w założeniu ustawodawcy stanowić dodatkowe oręże w dążeniach do uszczelnienia systemu poboru podatku VAT oraz ograniczenia przestępczości podatkowej, w istocie stanowić może realną dolegliwość również w stosunku do rzetelnych podatników. Zgodnie bowiem z art. 112b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy zostanie stwierdzone przez właściwy organ podatkowy, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej:

a) zaniżył kwotę zobowiązania podatkowego

b) zawyżył kwotę zwrotu różnicy podatku lub kwotę zwrotu podatku naliczonego względnie kwotę podatku naliczonego do przeniesienia na kolejne okresy rozliczeniowe

c) wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym zamiast wykazania kwoty zobowiązania podatkowego podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego


Naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego określa odpowiednio wysokość tych kwot w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe. W tym miejscu wskazać należy, iż użyte w przepisie sformułowanie wskazujące, że organ „ustala” dodatkowe zobowiązanie, jednoznacznie wskazuje na bezwzględny obowiązek stosowania tegoż przepisu, nie dopuszczając jakiejkolwiek dowolności dla organu w posługiwaniu się tą sankcją. Podkreślenia wymaga ponadto fakt, iż zastosowanie tego kontrowersyjnego przepisu nie jest uzależnione od uprzedniego stwierdzenia istnienia winy podatnika w związku z ustalonymi nieprawidłowościami, albowiem sankcjonowaniu podlega sam fakt zaniżenia zobowiązania podatkowego, czy też wykazania nadmiernej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Taka konstrukcja prawna w pełni zasługuje na krytykę, albowiem nie trudno wyobrazić sobie sytuację, w której działający w dobrej wierze podatnik, samodzielnie interpretując skomplikowane przecież przepisy podatkowe, wystąpił o zwrot podatku naliczonego, będąc przekonanym o jego zasadności, a wskutek odmiennej interpretacji przepisów przez organ podatkowy, zostaje ukarany sankcją w wysokości 30% kwoty zwrotu, albowiem stwierdzono, iż zwrot jest nienależny. Powyższe prowadzi do kuriozalnej wręcz sytuacji, w której podatnik, chcąc zabezpieczyć się przed negatywnymi konsekwencjami, o których mowa powyżej, musiałby każdorazowo występować o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, w przypadku gdy podstawa do ubiegania się o zwrot wynikałaby z innego stanu faktycznego lub przepisu. Ustawodawca określił co prawda przypadki, w których sankcja VAT nie będzie mogła być zastosowana tj. gdy nieprawidłowości wynikają z błędów rachunkowych lub oczywistych omyłek pisarskich w deklaracjach, jednakże z uwagi na fakt, iż „oczywistość” jest sformułowaniem typowo ocennym, nie stwarza to realnej ochrony przed dalece swobodną interpretacją tego pojęcia ze strony organów podatkowych. Jak wynika z dotychczasowych doświadczeń naszej kancelarii w tego typu sprawach, organy podatkowe chętnie sięgają po wspomnianą już sankcję, posługując się przy tym typową wykładnią celowościową przepisów podatkowych, która priorytetem czyni generowanie należności budżetowych. Niestety z uwagi na fakt, iż przepisy o sankcji VAT obowiązują stosunkowo krótko, nie doczekały się jeszcze orzecznictwa sądów administracyjnych, które wyznaczyłoby precyzyjniejsze ramy ich stosowania, oraz wskazywałoby na konkretne sytuacje, w których ich zastosowanie byłoby niedopuszczalne z punktu widzenia naczelnych zasad prawa podatkowego. Zasadnym zatem będzie stwierdzenie, iż ewentualny spór z organem podatkowym co do prawidłowości zastosowanej sankcji, wymagałby od jego uczestnika nie tylko obszernej kontrargumentacji w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości, ale również odwoływania się do orzecznictwa sądów unijnych, ze szczególnym uwzględnieniem zasady neutralności i proporcjonalności podatku VAT.



Niniejsza publikacja nie stanowi porady prawnej, jeśli zainteresował Państwa ten temat i potrzebujecie więcej informacji, zapraszamy do kontaktu biuro@conselion.pl.