Kiedy Sąd orzeknie rozwód? Kiedy Sąd nie orzeknie rozwodu? | 2022
Blog

Skontaktuj się z nami

27-12-2021
Photo representing the subject of the blog

Najpopularniejsze posty

Zapisz się do Newslettera

Wyślij

Kiedy Sąd orzeknie rozwód, a kiedy nie orzeknie? Przesłanki pozytywne i negatywne orzeczenia rozwodu.


W świetle obowiązującego prawa małżeństwo – jako związek kobiety i mężczyzny – ustać może jedynie wskutek śmierci jednego z małżonków albo rozwiązania przez rozwód. Zgodnie z art. 56 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. 1964, Nr 9, poz. 59 ze zm.) (dalej „KRO”). Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Regulacja powyższa wskazuje pozytywne przesłanki stanowiące podstawę rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Sąd nie orzeknie rozwodu, tylko dlatego, że małżonkowie tak chcą i o to wnoszą, rolą sądu jest zawsze zbadanie czy doszło do rozpadu małżeństwa w rozumieniu w/w regulacji.

PRZESŁANKI POZYTYWNE:

Rozkład pożycia małżeńskiego polega na braku kiedyś łączącej małżonków wspólnoty:

1. duchowej (miłość, szacunek, zaufanie, wzajemna sympatia)

2. fizycznej (współżycie fizyczne)

3. gospodarczej (wspólne zamieszkiwanie, planowanie i wykonywanie rodzinnego budżetu, dążenie do powiększania wspólnego majątku).

 

Zupełny rozkład pożycia polega zaś na ustaniu wszystkich tych więzi łącznie, a więc ma miejsce w sytuacji, gdy małżonkowie nie darzą się już miłością, nie okazują pozytywnych uczuć, nie sypiają ze sobą, a nadto żyją oddzielnie, choćby w jednym mieszkaniu nie interesują się sobą na bieżąco, nie podejmują wspólnie żadnych decyzji. Podkreślić należy, że ustanie jednej czy dwóch spośród wymienionych więzi, np. duchowej i fizycznej, jest niewystarczające do rozwiązania małżeństwa. Aby Sąd orzekł rozwód,  wszystkie więzi muszą ustać. Warto nadmienić, iż zasadniczą różnicą między rozwodem a separacją jest rozkład pożycia, w przypadku rozwodu musi on być zupełny i trwały, zaś w przypadku separacji zupełny (art. 56 w zw. Z art. 611 KRO. Sąd orzeka rozwód po wysłuchaniu stron i po przeprowadzeniu postępowania. Najważniejsze dla decyzji sądu jest wystąpienie odpowiednich przesłanek pozytywnych koniecznych dla rozwiązania małżeństwa i jednocześnie brak przesłanek negatywnych. Zgoda drugiego małżonka w tej kwestii ma dla sądu drugorzędne znaczenie, choć sąd wysłucha drugiej strony i weźmie pod uwagę jej zdanie. Za trwały rozkład przyjmuje się natomiast taki, który trwa na tyle długo, że nie rokuje szans na powrót małżonków do pożycia. Zupełny rozkład pożycia nie musi jeszcze przesądzać o definitywnym rozpadzie małżeństwa. W takich okolicznościach małżonkowie, zamiast rozwodu mogą domagać się jedynie separacji. Aby sąd mógł orzec rozwód, musi nastąpić trwały rozkład pożycia. Trwały rozkład pożycia ma miejsce wówczas gdy na tle okoliczności konkretnej sprawy, wedle oceny choćby jednego z małżonków, powrót do wspólnego pożycia już nie nastąpi. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, iż okoliczności konkretnej sprawy mogą uzasadniać stwierdzenie, iż mimo przeświadczenia jednego z małżonków, że możliwy jest powrót do wspólnego pożycia rozkład, jaki nastąpił, jest zupełny i trwały - tak SN w orzeczeniu z dnia 09.03.1956 roku sygnatura akt: IV CR 36/55, OSN 1956, nr 4, poz. 110.

PRZESŁANKI NEGATYWNE:

Aby orzeczono rozwód, muszą również nie zaistnieć przesłanki negatywne, czyli nie wystąpią przesłanki, które sprzeciwiają się orzeczeniu rozwodu. Ustawodawca wymienia je w art. 56 § 2 i 3 KRO. Pierwszą z nich jest dobro wspólnych małoletnich dzieci (także adoptowanych). Jeżeli sąd ustali, iż rozwód nadmiernie osłabi kontakt dziecka z rodzicem, negatywnie wpłynie na jego byt lub rozwój, to nie dojdzie do rozwiązania małżeństwa. Zwykle w powyższych ustaleniach decydująca będzie opinia biegłego psychologa. Sąd nie będzie brał pod uwagę dobra pełnoletnich dzieci stron ani też pasierbów, chyba że zaistnieje druga z negatywnych przesłanek rozwodu, jaką jest sprzeczność rozwiązania małżeństwa z zasadami współżycia społecznego. Druga przesłanka negatywna to sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego, a zatem odwołanie się do klauzuli generalnej, która wskazuje niemożność orzeczenia rozwodu ze względów etycznych. Zasady współżycia społecznego odnoszą się do pewnych norm moralnych, zawierających reguły postępowania między ludźmi bądź do norm obyczajowych. W uchwale pełnego składu Izby Cywilnej, z dnia 18 marca 1968 r., sygnatura akt III CZP 70/66, LEX nr 657, Sąd Najwyższy uznał, że orzeczenie rozwodu jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wtedy, gdy z zasadami tymi nie dałoby się pogodzić rażącej krzywdy, jakiej doznałby małżonek sprzeciwiający się orzeczeniu rozwodu albo, gdy przeciw rozwodowi przemawiają poważne względy natury społeczno-wychowawczej, powstałe na tle złego traktowania i złośliwego stosunku współmałżonka lub dzieci albo innych przejawów lekceważenia instytucji małżeństwa i rodziny, lub obowiązków rodzinnych. W tej samej uchwale Sąd Najwyższy wskazał, iż sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego z reguły nie zachodzi, gdy małżonek sprzeciwiający się rozwodowi ponosi wyłączną winę rozkładu pożycia. W myśl art. 56 § Z przepisu art. 56 §3 KRO wynika, iż rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, a odmowa zgody na rozwód drugiego małżonka w danych okolicznościach jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli zatem sąd ustali, iż tylko jeden z małżonków ponosi wyłączną winę za rozkład pożycia, a małżonek niewinny nie wyrazi zgodny na rozwód, wówczas małżeństwo nie ulegnie rozwiązaniu.


Niniejszego stanowiska nie należy traktować jako porady prawnej, jeśli zainteresował Państwa ten temat i potrzebujecie więcej informacji, zapraszamy do kontaktu biuro@conselion.pl. Nasi pełnomocnicy są do Państwa dyspozycji.