Hejt a znieważenie
Blog

Skontaktuj się z nami

31-08-2022
Photo representing the subject of the blog

Najpopularniejsze posty

Zapisz się do Newslettera

Wyślij

Zjawisko hejtu dotyka coraz więcej osób, szczególnie dzieci i młodzież, a także osoby, które są publicznie znane ze względu na swoją pozycję społeczną. Jest ono widoczne przede wszystkim w Internecie, który daje złudne poczucie anonimowości. W niektórych przypadkach hejt może zostać zakwalifikowany jako znieważenie, a czyn ten jest przestępstwem w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego.



Na czym polega hejt?


Mianem hejtu jest nazywane zjawisko społeczne, które polega na poniżaniu ofiary, przede wszystkim w Internecie, na przykład na portalach społecznościowych, forach internetowych bądź portalach informacyjnych. Najczęściej chodzi tutaj o obraźliwe komentarze oraz inne materiały – memy, grafiki oraz filmy. Czego one dotyczą? Otóż przede wszystkim hejterzy poprzez swoje zachowania wyrażają pogardę lub podważa pozycję społeczną najczęściej ze względu na rasę, płeć oraz narodowość.


Warto zwrócić uwagę, że hejt może dotykać nie tylko konkretnych osób, ale także całych grup społecznych i narodowościowych, a także przedsiębiorstw, produktów czy też prowadzonych kampanii. Ze względu na negatywny wymiar hejtu administratorzy popularnych serwisów internetowych stale podejmują działania, których celem jest ograniczenie tego zjawiska.



Znieważenie – czy jest to przestępstwo?


Zniewaga jest przestępstwem, które zostało ujęte w art. 216 Kodeksu karnego (KK). Otóż w § 1 tego artykułu postanowiono, że kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. W przypadku, gdy do znieważenia dochodzi za pomocą środków masowego komunikowania, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (art. 216 § 2 KK). Warto jednak zaznaczyć, iż jeżeli zniewaga została wywołana poprzez wyzywające zachowanie pokrzywdzonego albo gdy odpowiedział on na nią naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, wówczas sąd może odstąpić od wymierzenia kary (art. 216 § 3 KK).


W tym miejscu warto zwrócić uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2020 roku (sygn. akt II DO 96/20, LEX nr 3077121). Mianowicie przyznano w niej, iż przestępstwo zniewagi z art. 216 KK obejmuje takie zachowanie, które narusza godność osoby znieważonej. Przedmiotem ochrony jest cześć wewnętrzna (podmiotowa). O tym czy dane zachowanie miało charakter znieważający, decydują dominujące w społeczeństwie oceny i normy obyczajowe, a nie subiektywne przekonanie osoby rzekomo znieważonej.



Znieważenie – jak dochodzić swoich praw?


Znieważenie jest przestępstwem o charakterze prywatnoskargowym. Oznacza to, że do wszczęcia postępowania karnego wobec jego sprawcy, konieczne jest złożenie prywatnego aktu oskarżenia do właściwego sądu albo zawiadomienia w jednostce policji.


Oceny stanu faktycznego zawsze dokonuje jednak sąd. Bierze on pod uwagę okoliczności popełnienia czynu, a także postawę oskarżonego i jego dotychczasowe życie. Może się bowiem tak zdarzyć, że sąd odstąpi od wymierzenia kary, jeżeli uzna to za celowe. Gdyby natomiast w ocenie sądu nie doszło do popełnienia przestępstwa, wówczas postępowanie zostanie umorzone.


Hejt jest zachowaniem, które może zostać zakwalifikowane jako przestępstwo. Trudno jednak wskazać konkretny czyn zabroniony, ponieważ w polskim prawie karnym istnieje kilka przestępstw, których znamiona może wypełniać hejt. Jednym z nich jest zniewaga. Warto pamiętać, że pokrzywdzony może dochodzić swoich praw wyłącznie działając z oskarżenia prywatnego.