Niektórzy inwestorzy rozpoczynają realizację inwestycji bez załatwienia niezbędnych formalności. W takim przypadku można mówić o samowoli budowlanej, a co za tym idzie, trzeba liczyć się z możliwością nałożenia kary. Czy może ona ulec przedawnieniu?
Czym jest samowola budowlana?
W polskim systemie prawnym nie istnieje jedna definicja samowoli budowlanej. Niemniej jednak można przyjąć, iż pod tym pojęciem kryje się budowla, która została wzniesiona bez uzyskania wymaganej przez prawo zgody na budowę, uprzedniego zgłoszenia lub pomimo wydania sprzeciwu wobec realizacji inwestycji.
Decydując się zatem na rozpoczęcie budowy, należy najpierw sprawdzić, jakie formalności należy załatwić przed przystąpieniem do prac w przypadku danego obiektu. Nieznajomość prawa w tym zakresie może bowiem wiązać się z poważnymi konsekwencjami.
Zgodnie z art. 48 prawa budowlanego samowola budowlana powstaje, jeżeli obiekt (lub jego część) jest w budowie albo został wybudowany bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia.
Legalizacja samowoli budowlanej
W myśl obowiązujących przepisów istnieje możliwość zalegalizowania samowoli budowlanej. Otóż w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia o wstrzymaniu budowy inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może złożyć wniosek o legalizację (art. 48a ust. 1 Prawa budowlanego).
Po tym, jak przedmiotowy wniosek zostanie złożony do organu nadzoru budowlanego, ten wyznacza termin na przedłożenie dokumentów. Nie może być on krótszy niż 60 dni, licząc od momentu doręczenia postanowienia w tym zakresie. Następnie, po stwierdzeniu prawidłowości złożonej dokumentacji, organ wyda postanowienie, w którym wyznaczy wysokość opłaty legalizacyjnej.
Po uiszczeniu opłaty legalizacyjnej organ wyda decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego albo projektu zagospodarowania działki lub terenu, a ponadto zezwoli na wznowienie budowy, jeśli nie została ona zakończona.
Samowola budowlana a przedawnienie
Niezwykle istotną kwestią jest fakt, iż obecnie samowola budowlana nie ulega przedawnieniu. Dawniej w przepisach przewidywano jednak taką możliwość po upływie 5 lat, aczkolwiek wskutek nowelizacji Prawa budowlanego regulacje te zostały zmienione.
Kolejną rzeczą, którą należy podkreślić, jest fakt, iż nawet jeżeli samowoli budowlanej dopuścił się poprzedni właściciel danej nieruchomości, jej obecny właściciel powinien ją zalegalizować. W przeciwnym razie narazi się on na obowiązek rozbiórki budynku.
Jest jednak i dobra wiadomość. Mianowicie w przypadku samowoli, których budowa została zakończona 20 lat temu, wszczyna się uproszczone postępowanie legalizacyjne. W takiej sytuacji wymaga się mniej dokumentów potrzebnych do przeprowadzenia legalizacji.
Dopuszczenie się samowoli budowlanej może rodzić poważne konsekwencje. W skrajnych przypadkach karą może być grzywna w wysokości nawet 50 tys. zł. Co więcej, nie ma co liczyć na przedawnienie, ponieważ zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami nie ma takiej możliwości prawnej. Z tego względu warto podjąć działania zmierzające do legalizacji samowoli budowlanej.
Potrzebujesz pomocy prawnej z zakresu prawa budowlanego?
Sprawdzam ofertę kancelarii
